موقعیت جغرافیایی سورشجان

سورشجان در 18 کیلومری شهرکرد واقع گردیده است. این شهر بر اساس رشد کالبدی و دارا بودن حد نصاب جمعیت و اهمیت فرهنگی-سیاسی در تاریخ 7/10/1368 ه.ش به عنوان شهر و در تاریخ 25/3/1376 به عنوان مرکز بخش لاران که یادگاری از یکی از ((محال اربعه)) می‌باشد انتخاب شد.

شهر سورشجان با دار بودن 2070 متر ارتفاع از سطح دریاهای آزاد در 50 درجه و 40 دقیقه تا 32 درجه و 20 دقیقه عرض جغرافیایی واقع شده است و این امر به همراه قرارگیری شهر در میانه کوهپایه‌های مرتبط با پیش کوه‌های زاگرس میانی باعث گردیده تا آب‌های مختلف جاری در سطح منطقه در این محل جمع‌آوری و به عنوان یکی از سرشاخه‌های رودخانه همواره جاری کارون به خوزستان باشد.

حدود سورشجان، از شمال به چالشتر و شهرکرد و از مشرق به گردنه خلک و شهرکرد و هفشجان و از طرف مغرب به ارتفاعات دره‌سیر و از جنوب به کوه‌های جونک و تنگ پردنجان محدود است.

سورشجان در حومه شهرکرد نقش یک بندر را ایفا می‌کند و به دلیل استقرار بر سر راه‌های ارتباطی مرکز استان با دیگر نواحی منطقه مانند میزدج، اردل، خوزستان و نیز دارا بودن توانمندی‌های مختلف مثل چشمه مایک، تنگ بیدکان و دره سیر می‌تواند یکی از مراکز گردشگری استان بشمار آید.

سورشجان از لحاظ تفکیک اراضی کشاورزی به سه ناحیه تقسیم می‌شود که عبارتند از :

1-خلک2- رچون3- یخک4- گلدره

گردنه معروف خلک:

در شرق سورشجان قرار گرفته است.

تاریخچه شهر سورشجان:

بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از معتمدین محل و افراد آگاه وجه تسمیه سورشجان بنا به روایتی از قرار زیر است:

منطقه سورشجان سنگ قبری قدیمی پیدا شده که از حدود سال قمری 290 هجری می‌باشد و نشانگر قدمت تاریخی سورشجان است. قبلا محلی در نزدیکی مصطفی آباد در 3 کیلومتری سورشجان فعلی قریه‌ای بنام سروش‌جان بوده که در این محل غار یا پناهگاه صخره‌ای وجود داشته و در آنجا صداهایی ایجاد شده که به سروش یا ندای غیبی معروف شده، وجه تسمیه از سروشجان و به مرور زمان سورشجان تبدیل شده است.

در زمان‌های قدیم ایران مورد هجوم مغول‌ها قرار گرفت و در مورد وجه تسمیه سورشجان به صورت دیگری نقل قول کرده‌اند مغول‌ها با سپاه انبوهی که داشتند به ایران تاخت و تاز نمودند و چهارمحال و بختیاری نیز از این هجوم و حمله مغولان مصون نبود. مغول‌ها پس از فتح اصفهان متوجه چهارمحال شدند و از طریق کوه‌های گردنه رخ وارد سرزمین چهارمحال و بختیاری شدند و می‌خواستند از دو طریق استان چهارمحال و بختیاری را که به طوایف مختلفی دسته‌بندی شده بودند محاصره کنند از جمله طوایف: ایلخانی، منجزی، شاملو، مرلین.

یک دسته از طریق شوراب سامان و دسته دیگر از طریق بخش مرکزی که به قسمت بخش لار چهارمحال و بختیاری مشهور است نقشه حمله خود را عملی کنند. ایلهل=ای چهارمحالی نیز به چند دسته تقسیم شده بودند و سدی دفاعی در مقابل هجوم از جمله طوایفی که در تنگ پردنجان ( فارسان ) بکمین نشسته بودند و بعدها اساس روستای مغولان پدید آورده بودند سورشجان را بنیان‌گذاری کردند میتوان ایل منجزی نام برد.

بختیاری‌ها تنگه پردنجان ( فارسان ) را مسدود کرده و افراد خود را در سورشجان فعلی مستقر نمودند و چند نفر دیده‌بان روی گردنه مشهور خلک ( سورشجان ) قرار دادند.

هنگامیکه دید‌ه‌بان‌ها به اطلاع رساندند که مغول‌ها می‌آیند سورشجانی‌ها روی تپه بلندی به نام ( دزگوش ) به کمین نشستند. مغول‌ها پشت تنگه پردنجان جمع شدند و نقشه حمله به بختیاری‌ها را در سر داشتند. ( فاصله بین دزگوش و تنگه پردنجان پنج کیلومتر می‌باشد ). لذا پس از تجمع مغول‌ها در آنجا بختیاری‌ها از طریق کوه‌ها و از پشت سر، آنها را محاصره کرده و به آنها یورش بردند و شکست سختی به آنها وارد کردند.

لذا پس از پیروزی تصمیم به برگزاری جشن و مهمانی شدند و سوری به مناسبت این پیروزی و شجاعت برگزار کردند و آن را سورشجان نام نهادند. پس از اتمام جنگ به سور شجاعان معروف شد؛ که به مرور زمان به سورشجان مبدل گشت.

دین و زبان

اهالی این شهر به زبان فارسی با لهجه محلی تکلم می‌نمایند و کلیه ساکنین آن مسلمان و پیرو مذهب تشیع هستند. تقریبا نیم درصد آنها از سادات بنی‌هاشم می‌باشند و تعدادی مهاجر(بختیاری _ فیوج ) در این شهر سکنا دارند.

مساجد، تفریحگاه‌ها، اماکن عمومی و زیارتگاه‌ها

این شهر دارای سه مسجد ( مسجد جامع، مسجد صاحب الزمان و مسجد 14 معصوم ) است.

که مسجد جامع در حدود 132 سال پیش ساخته شده است و صاحب‌الزمان حدود 45 سال پیش ساخته شده و مسجد 14 معصوم در چندسال گذشته ساخته شده است. و دارای یک حسینیه است که در جوار گلزار شهدا و اهل قبور شهر بنا شده است.دارای یک زیارتگاه به نام آقا سید محمد که یکی از سادات بنی هاشم ( ع ) هستند، می‌باشند و دارای سه تفریحگاه به نام‌های سرچشمه مایک، دره سیر و مجتمع توریستی ملاکه در غرب و جنوب شهر سورشجان واقع می‌باشد.

دارای سه باب حمام که دو باب آن در حدود 40 سال قبل ساخته شده و یک باب آن در دهه انقلاب ساخته شده است. و دارای یک عدد پمپ بنزین و جایگاه سی ان جی در نزدیکی ورودی شهر واقع شده است.

اداره پست، کلانتری، آتش‌نشانی، دادگاه، شرکت تعاونی و بخشداری بخش لاران نیز در این شهر قرار دارند.

خدمات بانکی

دارای چند شعبه بانک با نام‌های بانک صادرات، بانک ملی ایران، بانک سپه، بانک کشاورزی نیز می‌باشد.

خدمات بهداشتی

دارای دو درمانگاه و یک اورژانس می‌باشد. هشت مطب پزشکی و دو داروخانه و شش تزریقاتی و پانسمان از جمله خدمات پزشکی دیگر این شهر می‌باشد بطوریکه از روستاهای حومه برای درمان خود به این مراکز مراجعه می‌کنند.

امکانات رفاهی دیگر

•مرکز پرورش فکری کودکان

•ورزشگاه و سالن کشتی

•کتابخانه عمومی

اگر از طرف جنوب غربی حدود 3 کیلومتر از شهر سورشجان دور شوید به 2 دره نسبتا وسیع و زیبایی میرسیم، که این 2 دره هم از لحاظ کشاورزی و هم از لحاظ تفریحی اهمیت زیادی دارند.

دره اول که به طرف شهر است، دره مایک و دره دوم دره سیر نامیده می‌شود، که یک رشته کوه این دو دره را ازهم جدا کرده است.

صنایع دستی

از صنایع دستی این شهر قالی‌بافی، جاجیم و گلیم‌بافی را میتوان نام برد که هم جنبه مصرفی داخلی و فروش دارد.

کارگاه‌ها و کارخانه‌ها

این شهر دارای کارگاه‌ها و کارخانجاتی اعم از موزائیک‌سازی، بلوک‌زنی، چوب‌بری، گاوداری، مرغداری، دامپروری و .... که اکثریت شهروندان به این شغل‌ها مشغولند، عده‌ای دیگر از شهروندان به شغل‌هایی از جمله بنائی، دکورسازی، کارگاه فلزی و جوشکاری مشغول و عده‌ای نیز جهت امرا و معاش بیشتر و کار به خارج از کشور ( که بیشترین مهاجرت، به کشور کویت است ) سفر می‌کنند.

مراسم عزاداری امام حسین ( ع ) در سورشجان

مردم شهر سورشجان نسبت به برگزاری مراسم مذهبی راعم از اعیاد رسمی و مراسم ایام عزاداری ائمه اطهار شرکت فعالانه دارند و دارای برنامه‌های خاصی هستند و هر ساله در دهه محرم در دو قسمت شهر تعزیه می‌خوانند. مخصوصار در روزهای تاسوع و عاشورا همه مردم جمع می‌شوند و پس از اتمام تعزیه با ساز و کًتل و زنجیرزنی دور شهر می‌گردند و شب‌ها به مسجد می‌روند و به زنجیرزنی و نوحه‌خوانی و سینه‌زنی می‌پردازند. همچنین همه شب‌های دهه محرم در این شهر تکایا می‌گیرند و با نوحه‌خوانی بر سینه خود می‌زنند. روز عاشورا از صبح تا شب دسته‌های عزاداری امام حسین ( ع ) میگردند و بر سر مزار شهیدان میروند، همچنین در همین روز ( عاشورا ) تعزیه امام حسین ( ع ) و به شهادت رسیدن او خوانده می‌شود و یاد امام حسین ( ع ) و شهامت و فداکاری‌های او و یارانش در کربلا را زنده نگه میدارند.

آب‌ها

آب از جمله حیاتی‌ترین اجزاء برای زندگی موجوذات به شمار می‌رود و در زندگی کشاورزان نقش مهمی را ایفا می‌کند. منابع آب سورشجان را میتوان به دو قسمت تقسسیم کرد.

الف) آبهای زمین یا شبکه آبهای روان

این منطقه به علت کوهستانی بودن و داشتن ارتفاعات برفگیر، در زمستان پوشیده از برف است، در تابسان‌ها به دلیل ذوب شدن برف‌ها حجم آن در قلل بسیار کاهش می‌یابد در واقع کوههای مرتفع این منطقه محل ذخیره آبهای روان دائمی و منشاء و سرچشمه آبهای جاری و فصلی است.

دارای یک رودخانه به نام گرگک که از دره گرگک مرغملک سرچشمه گرفته و از روستای هارونی، اسدآباد، وانان و خوی عبور کرده که از طرف غرب سورشجان گدشته و به بخش میزدج سرازیر می‌گردد دارای 5 رشته قنات به نام‌های در راهی در جنوب شرقی فتح‌آباد ( فتح‌آباد یکی از روستاهای حومه سورشجان است )، قطارقاش و حاجی دره در شمال و دره زانیالی در شمال شرقی و چهارچشمه که میزان آب‌دهی آن در حدود 6 اینچ می‌باشد.

ب) آبهای زیرزمینی

به طور کلی چون اکثر مناطق از طبقات آهکی توام با رس و شن تشکیل شده است،سطح اب های زیر زمینی زیاد است . چنانچه در بسیاری از محدوده ها ابهای مبحوس شده با خارج شدن از زمین و باتلاقها و آبهای ساکنی را ایجاد کرده که در فصول مختلف حجم آب آنها متغیر است.بدین ترتیب به منظور جلوگیری از به هدر رفتن آبها در مناطق سطحی سد های خاکی می زنند.

هم اکنون شهر سورشجان دارای سه سد میباشد ،که دوتای آن را در دره زانیانی و یکی دیگر را در دره سیر احداث و بهره برداری رسانده اند.

خاک

خاک خاکستری مایل به سفید در این شهر وجود دارد که دارای مواد گچی،آهکی و نمکی است و بازه کشاورزی ندارد و فقط برای علوفه کاری مناسب است.لذا با اضافه کردن کودهای شیمیایی و ازت گیری از طریق اشعه خورشید به وسیله شخمهای پاییزه و بهاره تا حدودی به کیفیت و مرغوبیت خاک افزوده می گردد.

آب و هوا

با توجه به چهره طبیعی و موقعیت جغرافیایی و ارتفاع مکان، در این منطقه اب و هوای کوهستانی وجود دارد و از اواسط پاییز تا فروردین ماه ریزش برف و باران ادامه دارد.

به طور کلی آب و هوای این منطقه از اوایل پاییز تغییر کرده و از اواسط ابان ماه سرما آغاز می گردد و 4 تا 5 ماه طول میکشد.سردترین ماه های سال دی و بهمن است.

اعتدال هوا از اواخر اردیبهشت آغاز و تا اواسز تیر ماه روبه گرما می رود.

گرمترین ماه های سال تیر و مرداد است .میزان بارندگی نسبتا زیاد و تعداد روز های باران آور آن حدود 57 روز است که عمدتا از آبان ماه تا اواخر فروردین ماه هرسال می باشد.

موانع و مشکلات کشاورزی

مسلما موانع و مشکلات بیشماری بر سر راه کشاورزی وجود دارد که عدم توجه به آن ها باعث رکود کشاورزی و به دنبال آن مسئله مهاجرت را اجتناب ناپدیر می سازد که در اینجا به پاره ای موارد اشاره میشود:

پراکندگی زمین های کشاورزی

معایب زیر را به دنبال دارد پراکندگی و عدم یکپارچگی زمین های زراعی این شهر یکی از مشکلات اساسی بوده که

1. میکانیزه کردن کشاورزی را به تاخیر می اندازد.

2. نیروی انسانی بیشترب برای عملیات کشاورزی به کار می رود.

3. آب به مقدار زیادی هدر می رود.

4. زمین های زراعی وسیعی بدون استفاده باقی می ماند.

5. امکان افزایش استهلاک ماشین آلات کشاورزی به چشم می خورد.

6.انجام به موقع عملیات داشت،کاشت و برداشت را دچار وقفه می سازد.

منجر به کاهش محصولات از نظر کمی و کیفی خواهد شد.

سورشجان براساس اسناد:

برسر راه ارتباطی مرکز استان به نواحی فارسان (میزدج)و اردل و خوزستان شهر سورشجان ((شهر هزار دره)) واقع گردیده است که چونان نگینی بر تارک بخش لاران می درخشد. قرار گیری سورشجان در میانه های کوهپایه های مرتبط با پیش کوه های (زاگرس میانی)باعث گردیده تا آب های مختلف جاری در سطح منطقه در محل جمع آوری و به عنوان یکی از سرشاخه های رودخانه همواره جاری (کارون)به سوی خوزستان رهنمون گردند. سورشجان براساس رشد کالبدی لازم ،دارا بودن حدنصاب جمعیتی و اهمیت فرهنگی_سیاسی در سطح منطقه از 7/10/1368 ه.ش به عنوان شهر و از 25/3/1376 ه.ش با عنوان مرکز بخش لاران که یادگار یکی از محل های قدیمی ((محله اربعه{چهارمحال}))می باشد.به حیات فرهنگی خود ادامه داد،درحالی که با تمرکز دستگاه های اداری،اجرایی واموزشی در آن به عنوان محور پیشرفت این بخش در غالب 10 روستا،یک شهر و 16 منطقه جغرافیایی با دو واحد زیر مجموعه ای تقسیمات کشوری تحت عناوین دهستان لار و مرغملک به مرکزیت روستاهای هارونی و مرغملک بود معرفی گردید که هم اکنون دارای 3 شهر ( سورشجان ، سودجان و هارونی ) می‌باشد. از نظر سوابق تاریخی،یراساس شواهد باستانشناسی قدمت زندگی انسان در دشت سورشجان را می توان در هزاره های پیش از میلاد مسیح (ع) جستجو نمود درحالی که براساس اسناد و مدارک تاریخی قدمت سورشجان از اواخر دوره صفویه به این سو دانسته میشود. هر سورشجان درابتدا(سروش گان) و اظهار می دارند که ندایی غیبی دراین سرزمیین به گوش رسیده که بنابر اسناد تاریخی با حمله اعراب به ایران به (سروش جان) تغیر نام یافته و این درحالی است که به طور متقن از دوره قاجاریه به این طرف سورشجان به صورت های (سیریش گون،سوروش گون،شورکجچیان،سروش جان) می توان آشنایی حاصل نمود.در دوره قاجاریه درسال 1386ه.ش همزمان با آغاز فعالیت های مربوط به ادعای مشروطیت در ایران گزارشی از دیدار هانری رنه دالمانی سیاح فرانسوی در دست است که مشخص می دارد در ان هنگام سورشجان دارای ارگ حکومتی،دژ تدافعی و کالبد روستایی براساس شیوه معماری سنتی ایران بوده و حاکم آن در زمان مذکور فتح الله خان ضیغم السلطنه بختیاری بود است . این شهر از توانمندی های مختلف طبیعی چون چشم اندازها و تفرج گاه هایی چون:چشمه مایک،تنگ بیدکان و دره سیر و زیارت گاههای امامزاده سید محمد وگلدره و وجود توانائیهای سرمایه ای ،اقتصادی و انسانی فراوان می تواند یکی از پر رونق رین مراکز جلب گردشگری و محی برای پذیرش سر ریز جمعیتی استان اختصاص پیدا کند. درآمد مردم شهر سورشجان از راه کشاورزی، دامپروری ، صنایع دستی چون قالیبافی و مقداری از راه توسعه درختان کبوده تامین میشود. قابل ذکر است که درآمد عمده مردم سورشجان از فعالیت در کشور های حوزه خلیج فارس تامین می شود ولی متاسفانه به صورت سرمایه گذاری در مرکز استان و شهر های بزرگ مصرف می شود.